SAĞLIK BAKANLIĞINA BAĞLI İLÇE DEVLET HASTANELERİNDE ENTEGRE SAĞLIK HİZMETİ SUNULMASINA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA YÖNERGE
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak ve Tanımlar
Amaç
Madde 1- (1) Bu Yönergenin amacı; ulaşım imkânları, nüfus, coğrafi ve sosyo-ekonomik şartlar ve bölge merkezli sağlık planlaması kriterleri gözetilerek kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri, birinci basamak teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetleri ve gezici sağlık hizmetleri ile yataklı tedavi hizmetlerinin ilçe devlet hastaneleri bünyesinde aile hekimleri ile birlikte entegre sağlık hizmet sunum modeli ile verilmesini, verilecek hizmetin kapsamını, çalışma usul ve esaslarını, personelin sorumluluklarını, idari ve mali hususlar ile işleyişe dair diğer hususların temel esaslarını belirlemektir.
Kapsam
Madde 2- (1) Bu Yönerge, Sağlık Bakanlığına bağlı olarak, entegre sağlık hizmeti sunmak üzere faaliyet gösteren ilçe devlet hastanelerini ve bu hastanelerin bulunduğu yerleşim yerindeki aile sağlığı merkezlerini, toplum sağlığı merkezlerini ve Bakanlığa ait diğer sağlık birimleri ile buralarda görev yapan personeli kapsar.
Hukuki dayanak
Madde 3- (1) Bu Yönerge; 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun 3 ncü maddesi ve 9 uncu maddesinin (c) bendi, 181 sayılı Sağlık Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanun Hükmünde Kararname’nin 43 üncü maddesi, 10.09.1982 tarihli ve 8/5319 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği, 25/05/2010 tarih ve 27591 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği, 30/12/2010 tarih ve 27801 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Aile Hekimliği Uygulaması Kapsamında Sağlık Bakanlığınca Çalıştırılan Personele Yapılacak Ödemeler ile Sözleşme Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğe, istinaden hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4- (1) Bu Yönergede geçen;
a) Aile hekimi: Kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri ile birinci basamak teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerini, yaş, cinsiyet ve hastalık ayrımı yapmaksızın, her kişiye kapsamlı ve devamlı olarak belli bir mekânda vermekle yükümlü, gerektiği ölçüde gezici sağlık hizmeti veren ve tam gün esasına göre çalışan aile hekimliği uzmanı veya Bakanlığın öngördüğü eğitimleri alan uzman tabip veya tabiplerini,
b) Aile hekimliği birimi: Bir aile hekimi ve en az bir aile sağlığı elemanından oluşan yapıyı,
c) Aile sağlığı elemanı: Aile hekimi ile birlikte hizmet veren, sözleşmeli çalıştırılan veya Bakanlıkça görevlendirilen hemşire, ebe, sağlık memurunu (toplum sağlığı),
ç) Aile sağlığı merkezi: Bir veya daha fazla aile hekimi ile aile sağlığı elemanlarınca aile hekimliği hizmetinin verildiği sağlık kuruluşunu,
d) Aile hekimliği mevzuatı: 5258 sayılı Aile Hekimliği Pilot Uygulaması Hakkında Kanun, 25/05/2010 tarih ve 27591 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği ve aile hekimliği uygulamaları ile ilgili diğer mevzuatı,
e) Bakanlık: Sağlık Bakanlığını,
f) Baştabip: Entegre sağlık hizmeti sunan ilçe devlet hastanesinin baştabibini, 4
g) E-I grubu İlçe Devlet Hastanesi: Aile hekimliği hariç olmak üzere, bünyesinde birinci ve ikinci basmak sağlık hizmetlerinin entegre sağlık hizmet sunumu kapsamında birlikte sunulduğu yataklı sağlık tesislerini,
ğ) E-II ve E-III grubu İlçe Devlet Hastaneleri: Birinci ve ikinci basamak sağlık hizmetlerinin aile hekimleri ile birlikte verildiği sağlık kurumlarını,
h) Ek Ödeme Yönetmeliği: 12/05/2006 tarihli ve 26166 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Sağlık Bakanlığına Bağlı Sağlık Kurum Ve Kuruluşlarında Görevli Personele Döner Sermaye Gelirlerinden Ek Ödeme Yapılmasına Dair Yönetmeliği,
ı) Entegre sağlık hizmeti: Bakanlıkça belirlenecek yerlerde, bünyesinde koruyucu sağlık hizmetleri, acil sağlık hizmetleri, muayene, tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri, doğum, ana çocuk sağlığı hizmetleri, ayakta ve yatarak tıbbî ve cerrahî müdahale ile çevre sağlığı, adlî tabiplik ve ağız diş sağlığı hizmetleri gibi hizmetlerin de verildiği, birinci basamak sağlık hizmetlerini yoğunlukla yürütmek üzere tasarlanmış sağlık hizmetini,
ı) Genel Müdürlük: Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğünü ,
i) Gezici sağlık hizmeti: Aile hekimi ve/veya aile sağlığı elemanının, müdürlükçe tespit edilen uzak mahalle, belde, köy, mezra gibi yerleşim birimlerine, Bakanlıkça belirlenen usûl ve esaslara göre giderek mahallinde vereceği sağlık hizmetini,
j) Grup başkanı: Bakanlıkça, entegre sağlık hizmet sunum modeli uygulaması uygun görülen ilçelerde entegre sağlık hizmeti sunan ilçe devlet hastanesi baştabibi olarak atanan ve aynı zamanda toplum sağlığı merkezi sorumlu tabipliğini ve ilçe sağlık grup başkanlığı görevini yürütecek tabibi,
k) İlçe Devlet Hastanesi: Bünyesinde koruyucu, birinci basamak teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetleri ile gezici sağlık hizmetlerinin yanı sıra acil sağlık hizmeti, doğum, ayaktan ve gerektiğinde hasta yatırarak tıbbi ve cerrahi müdahale yapılabilen, hasta potansiyeline göre diyaliz ünitesi bulundurabilen, ağız diş sağlığı gibi sağlık hizmetlerinin ilçedeki diğer sağlık birimleri ve aile hekimleriyle bir arada ve tek merkezden, entegre sağlık hizmet sunum modeli ile verilebildiği hastaneleri,
l) İlgili Genel Müdürlük: Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğünü,
m) Kriterler: 03/12/2009 tarihli ve 46143 sayılı Bakan oluru ile uygulamaya konulan Sağlık Bakanlığı Yataklı Sağlık Tesisleri Rollerinin Yeniden Belirlenmesi ve Gruplandırılmasına İlişkin Kriterleri,
n) Müdürlük: İl sağlık müdürlüğünü,
o)Toplum sağlığı merkezi: Bölgesinde yaşayan toplumun sağlığını geliştirmeyi ve korumayı ön plana alarak sağlıkla ilgili risk ve sorunları belirleyen, bu sorunları gidermek için planlama yapan ve bu planları uygulayan, uygulatan; birinci basamak koruyucu, iyileştirici ve rehabilite edici sağlık hizmetlerini müdürlüğün sevk ve idaresinde organize eden, bu hizmetlerin verimli şekilde sunulmasını izleyen, değerlendiren ve destekleyen, bölgesinde bulunan sağlık kuruluşları ile diğer kurum ve kuruluşlar arasındaki koordinasyonu sağlayan sağlık kuruluşunu,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
İlçe Devlet Hastanesi Statüsü Verilmesi, Genel Esaslar ve Personel Durumu
İlçe devlet hastanesi statüsü verilmesi
Madde 5- (1) Entegre sağlık hizmet modeli ile hizmet verecek hastaneler, coğrafi durum, ulaşım, nüfus, bölge merkezli sağlık planlamaları ve aile hekimliği uygulamaları ile kriterlerdeki ilgili hususlar çerçevesinde valiliğin teklifi üzerine Genel Müdürlüğün uygun görüşü alınarak İlgili Genel Müdürlükçe belirlenir. Bakanlık onayı ile ilçe devlet hastanesi statüsü verilir. Bunlardan E-II ve E-III grubu olanlar yataklı kurum fonksiyonu korunarak Genel Müdürlüğe devredilir. İlçe devlet hastanesinin statüsü gerektiğinde aynı usulle değiştirilebilir. 5
(2) E-I grubu ilçe devlet hastaneleri hariç olmak üzere, entegre sağlık hizmeti sunulan ilçe devlet hastanelerinin bulunduğu ilçe merkezlerindeki tüm aile hekimliği birimleri bu hastanelerin bünyesinde açılır ve faaliyet gösterir. Fiziki yetersizlik veya hastanenin konumu itibariyle hastaların sağlık hizmetine ulaşım güçlüğü bulunduğunun müdürlükçe belirlenmesi durumunda aile hekimliği birimleri ayrı binalarda faaliyet gösterebilir.
(3) Fiziki şartların uygun olması kaydıyla toplum sağlığı merkezi ilçe devlet hastanesi bünyesinde hizmet verir.
Genel esaslar
Madde 6- (1) Entegre sağlık hizmet modeli ile hizmet verecek hastanelerin çalışma usul ve esasları aşağıdaki şekilde belirlenmiştir.
a) İlçe devlet hastaneleri bünyesinde aile hekimleri tarafından sunulan sağlık hizmetlerine ait giderler aile hekimliği mevzuatı çerçevesinde aile hekimlerince, diğer tüm giderler ise müdürlük tarafından karşılanır.
b) Aile hekimliği birimleri hariç olmak üzere, ilçe merkezinde bulunan Bakanlığın mevcut sağlık birimlerine ait araç, gereç ve malzemeler ilçe devlet hastanesi baştabibinin yönetimine verilir.
c) E-I grubu ilçe devlet hastaneleri hariç olmak üzere; İlçe devlet hastanesi bünyesinde aile hekimliği uygulaması kapsamında verilen koruyucu ve birinci basamak sağlık hizmetleri aile hekimliği mevzuatına göre istihdam edilen aile hekimi ve aile sağlığı elemanları, yataklı tedavi hizmetleri ise ilçe devlet hastanesi personeli tarafından sunulur.
ç) E-II ve E-III Grubu ilçe devlet hastanelerinde, her aile hekiminin aile hekimliği mevzuatında belirtilen teknik donanım ve fizik şartları haiz mekânlarda hizmet vermesi esastır. Her aile hekimine ayrı bir poliklinik odası tahsis edilir. Aile hekimlerinin birinci basamak sağlık hizmetleri kapsamında pansuman-enjeksiyon hizmetlerini verebilecekleri ve tüm aile hekimlerinin ortak kullanabileceği müdahale odası oluşturulur. Aile sağlığı merkezi gideri olarak yapılacak katkıların tespitinde kullanılmak üzere aile hekimliği birimi gruplandırması için aile hekiminin ihtiyaç duyduğu mekânlar, imkânlar ölçüsünde aile hekiminin kullanımına sunulur.
d) Aile hekimlerinin çalışma saatleri, Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliğinin 10 uncu maddesi çerçevesinde belirlenir. Esnek mesai uygulaması kapsamında nöbetler, grup başkanı tarafından düzenlenir ve aksatılmadan yürütülmesi sağlanır.
e) Birinci basamağa devredilen ilçe devlet hastanelerinde hizmetler ücretsiz verileceğinden Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı bilgi işlem (MEDULA) sisteminde bu kurumlar yeni durumlarına uygun hale getirilir.
f) Kişilerin aile hekimini seçme hakkı ilgili mevzuatına göre uygulanır.
Personel durumu
Madde 7- (1) Entegre sağlık hizmeti sunulan ilçelerde, aile hekimi olmayan görevli tabiplerden birisi ilgili mevzuatına göre Bakanlıkça baştabip olarak atanır. Baştabip aynı zamanda, baştabip, grup başkanlığı ve toplum sağlığı merkezi sorumlu tabipliği görevini de yürütür. Hizmetin entegre hizmet sunum modeli ile aksatılmadan, aile hekimliği uygulamaları ile birlikte ve tüm hizmet basamakları arasında etkin bir koordinasyon içerisinde yürütülmesinden sorumlu ve yetkilidir.
(2) E-I Grubu ilçe devlet hastanelerinin bulunduğu ilçe merkezlerindeki Bakanlığa ait mevcut sağlık birimlerinde görevli personel ilçe devlet hastanesine devredilir. İlçe merkezinde hizmet veren sağlık kuruluşlarındaki tüm personel ilgili mevzuatında belirlenmiş olan görev, yetki ve sorumlulukları çerçevesinde baştabipliğe bağlı olarak hizmet verir.
(3) Entegre sağlık hizmet modeli uygulanan ilçelerde Bakanlıkça belirlenen nüfus kriterlerine uygun olarak ilave aile hekimliği pozisyonlarıaçılır veya kapatılır.6
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Acil Sağlık Hizmetleri ve Nöbet Esasları ile Ağız ve DiŞ Sağlığı Hizmetleri
Acil sağlık hizmetleri ve nöbet esasları
Madde 8- (1) İlçe devlet hastanelerinde 24 saat kesintisiz acil sağlık hizmeti verilmesi esastır. Hastane bünyesinde acil sağlık hizmetlerinin sunulabileceği en az bir acil muayene ve müdahale odasından oluşan acil poliklinik veya ünite bulunması zorunludur. Nöbet hizmetleri 24 saat hizmet esasına ve E-I grubu ilçe devlet hastaneleri hariç olmak üzere ihtiyaçlara göre esnek mesai uygulaması kapsamında aile hekimleri tarafından hastane personeli ile birlikte yürütülür. Gerektiğinde müşahede amaçlı hasta yatırılarak takip ve tedavisi sağlanır.
(2) E-II ve E-III grubu ilçe devlet hastaneleri bünyesinde baştabip ve aile hekimi dahil altı ve üzeri tabip bulunması durumunda 24 saat esasına dayalı acil tabip nöbeti düzenlenir. Tabip sayısının altıdan az olması durumunda acil vakalar ebe, hemşire, sağlık memuru (toplum sağlığı) acil tıp teknisyeni ve benzeri sağlık personeli tarafından karşılanır. Tabipler ve aile hekimleri bir sıra dahilinde icap nöbeti (evde nöbet) ile yükümlendirilir. İcap nöbetçisi tabip veya aile hekimi yapılan her davete icapla yükümlüdür. Bunların dışında hangi personelin icap nöbetine dahil edileceğine baştabip karar verir. Hangi durumlarda icap nöbetçisi tabibin hastaneye davet edileceği müdürlüğün onayı da alınarak baştabip tarafından belirlenir. Nöbetçi aile hekimi, nöbeti sırasında kendisine kayıtlı olan kişilere de sağlık hizmeti vermeye devam eder.
(3) Nöbet çizelgeleri aylık olarak üç nüsha halinde düzenlenir ve sağlık grup başkanlığınca onaylanır. Bir nüshası müdürlüğe gönderilir. Nöbet bildirimlerinin ilgililere imza karşılığı tebliği esastır.
(4) Nöbetle yükümlü aile hekimleri, nöbeti süresi içerisindeki acil hasta başvurularını hastanın kendisine bağlı olup olmadığına bakmaksızın kabul ve tedavi etmekle yükümlüdür.
(5) E-I grubu ilçe devlet hastanelerindeki nöbet hizmetleri, Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği ile 16/10/2009 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Yataklı Sağlık Tesislerinde Acil Servis Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ hükümlerine göre verilmeye devam edilir.
Ağız ve Diş sağlığı hizmetleri
Madde 9- (1) Entegre sağlık hizmeti sunulan ilçe devlet hastanelerinde ağız ve diş sağlığı hizmetleri verilebilir.
(2) Birinci basmağa devredilen ilçe devlet hastaneleri bünyesindeki ağız ve diş sağlığı birimleri müdürlükçe uygun görülen en yakın ağız ve diş sağlığı merkezine bağlanır ve bağlı diş polikliniği statüsü verilir. Bu birimlerdeki diş tabipleri bağlandıkları ağız ve diş sağlığı merkezlerine geçici olarak görevlendirilir ve hizmet üretmek için gerekli olan tüm giderler bağlandıkları ağız ve diş sağlığı merkezi tarafından karşılanır. Ürettikleri hizmetler bağlandıkları ağız ve diş sağlığı merkezinin otomasyon sistemine entegre edilir. Sosyal Güvenlik Kurumu bilgi işlem sistemine (MEDULA) bildirim ve fatura tahakkuku bu duruma uygun olarak yapılır. Bu diş tabiplerinin performansa dayalı ek ödemeleri, ilgili ağız ve diş sağlığı merkezi döner sermaye gelirlerinden karşılanır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Mali Hususlar ve Döner sermaye işlemleri
Mali hususlar
Madde 10- (1) E-II ve E-III grubu ilçe devlet hastanelerinde, koruyucu hizmetler ve ağız ve diş sağlığı hizmetleri için fatura tahakkuku yapılmaz. Aile hekimliği mevzuatında belirtilen giderler hariç olmak üzere her türlü mal ve hizmet alımları ve yapım işlerine ait giderler müdürlükçe karşılanır.
(2) Sınırlarının açıkça belirtilmesi, yazılı olması ve muhasebe yetkilisine bildirilmesi şartıyla harcama yetkilisince gerek görüldüğünde; E-II ve E-III grubu ilçe devlet hastanesi baştabibine yapılacak harcamalar için harcama yetkiliği devredilebilir. Ayrıca E-II ve E-III grubu ilçe devlet hastanesinde harcama yetkilisince gerçekleştirme görevlisi de görevlendirilebilir.
(3) E-II ve E-III grubu ilçe devlet hastaneleri bünyesinde; aile hekimliği birimlerince kullanılan alanların kira bedelleri ilgili mevzuat doğrultusunda aile hekimlerinden tahsil edilerek ilgili müdürlüğün döner sermaye bütçesine gelir kaydedilir. Elektrik, su, yakıt (doğalgaz, fueloil, kömür v.b), internet iletişim, temizlik hizmetleri gibi hastane ile ortak kullanılan ve ayrılamayan giderler için aile hekimlerinin hizmet verdiği saatler ile kullanım metrekareleri gibi parametreler esas alınarak her aile hekimliği birimi için ayrı hesaplanır ve bulunacak tutar ilgili aile hekimince her ay müdürlüğün döner sermaye hesabına yatırılır.
Ek ödeme
Madde 11- (1) E-II ve E-III grubu ilçe devlet hastanelerinde görev yapan personele, Ek Ödeme Yönetmeliği usul ve esasları çerçevesinde bağlı bulundukları il sağlık müdürlüğü döner sermayesinden; il performans puan ortalaması ve Ek Ödeme Yönetmeliğinin Ek-7 sayılı tablosunda yer alan unvanlar için Ek-7 sayılı tabloda belirlenmiş olan hizmet alanı kadro unvan katsayıları, Ek-7 sayılı tabloda yer almayan unvanlar için ise Ek-4 sayılı tabloda yer alan hizmet alanı kadro unvan katsayıları esas alınmak sureti ile ek ödeme yapılır.
(2) E-I grubu ilçe devlet hastanelerinde görev yapan personele yapılacak ek ödemelerde, Ek Ödeme Yönetmeliğinin ikinci basamak sağlık kurumları için belirlenmiş olan usul ve esaslar uygulanmaya devam edilir.
Denetim ve Sorumluluk
MADDE 12- (1) Entegre sağlık hizmeti sunulan ilçe devlet hastanelerinde verilen sağlık hizmetlerinin koordinasyonundan ve hizmetlerin bu Yönerge hükümlerine uygun olarak etkin bir şekilde eksiksiz olarak yürütülmesinden baştabip, denetiminden ise müdürlük sorumludur.
Hüküm bulunmayan haller
Madde 13- (1) Bu Yönergede düzenleme bulunmayan hususlarda, sağlık hizmetlerinin yürütülmesinde diğer ilgili mevzuat hükümleri uygulanır.
Yürürlükten kaldırılan hükümler
Madde 14- (1) 14.11.2006 tarih ve 8857 sayılı Bakan onayı ile yayımlanan “Entegre İlçe Hastanesinin Açılması, Kapanması ve Buralarda Verilecek Sağlık Hizmetleri Hakkında Yönerge” yürürlükten kaldırılmıştır.
Devir iĢlemleri
GEÇİCİ MADDE 1- (1) Bu yönergenin yürürlüğe girdiği tarihte entegre sağlık hizmeti sunulmakta olan E-II ve E-III grubu ilçe devlet hastaneleri, en geç bu Yönergenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden ay içerisinde Genel Müdürlüğe devir edilir.
(2) Birinci fıkra hükmüne göre Genel Müdürlüğe devredilen ilçe devlet hastanelerinin döner sermaye hesapları aktif ve pasifleriyle ilgili müdürlüğe devrolunur.
(3) Birinci fıkra hükmüne göre Genel Müdürlüğe devredilen ilçe devlet hastaneleri tarafından imzalanan sözleşmelerin yükümlülükleri ilgili müdürlük tarafından yerine getirilir.
(4) Birinci fıkra hükmüne göre Genel Müdürlüğe devredilen ilçe devlet hastanelerinin tüm taşınırları (Genel Bütçe ve Döner Sermaye) ilgili müdürlüğe devredilir. 8
Yürürlük
Madde 15- (1) Bu Yönerge Bakan onayı ile yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 16- (1) Bu Yönerge hükümlerini Sağlık Bakanı yürütür.
(28/09/2011 tarihli ve 39617 sayılı Makam Onayı ile yürürlüğe girmiştir